School is meer dan onderwijs

'Nooit meer een volledige lockdown.'
'Dagelijkse coronacijfers in het nieuws vertellen niets over het effect van de maatregelen op het menselijke aspect in je samenleving.'
'Het zijn echt wel kinderen en jongeren in kwetsbare gezinnen die proportioneel het hardst getroffen zijn.'
'Er moet absoluut een deur openblijven in de scholen.'

Dat hoorden we 21 september in de hoorzitting in de coronacommissie van het Vlaams Parlement over de evaluatie en verdere uitvoering van het Vlaamse coronabeleid in het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: jeugdhulp en kinderopvang. Hendrik Delaruelle (algemeen directeur Vlaams Welzijnsverbond), Caroline Vrijens (Kinderrechtencommissaris) en Tim Stroobants (directeur van het Vlaams Expertisecentrum Kindermishandeling) brachten hun ervaringen en bezorgdheden. Daarom dit pleidooi.

Dat de maatregelen zulke gevolgen hebben, is niet verwonderlijk. Om verschillende redenen. Soms kenden de CLB's deze leerlingen en ouders al, omdat er al een traject liep. Bij andere gezinnen waren de COVID-19-maatregelen de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen. In nog andere gezinnen speelde gebrek aan persoonlijke ruimte een rol: als je weinig plek hebt en niet eventjes weg kan na een ruzie, dan weegt dat op het welbevinden en functioneren van alle gezinsleden.

Extra zorg op psychosociaal vlak was dus absoluut aan de orde. Bij het CLB waren we erg bezorgd dat leerlingen in een kwetsbare situatie van de radar zouden verdwijnen toen de scholen dichtgingen. Daarom hebben we alles op alles gezet. Telefoons, mails, stoepcontacten, we versterkten de CLB-chatploeg … wat veilig kon, deden we ook. Daarbij hebben we overigens gewéldig veel hulp gehad van scholen die ook alert waren voor wie van de radar verdween tijdens het afstandsonderwijs. Sommige cliënten waren moeilijk te bereiken, dikwijls net cliënten in een zorgwekkende situatie. Er werden heel veel inspanningen gedaan om aanklampend te werken, waardoor we leerlingen hebben kunnen vasthouden. Vinden we dat genoeg? Neen, kinderen en jongeren in precaire situaties verdienen beter.

'Zo blij dat ik weer naar school kon', hoorden we op 1 september. Leerlingen geven zelf aan: de school, dat is zoveel meer dan een plaats waar je wiskunde en taal, geschiedenis en basket leert. De school is ook een tweede thuis waar je vrienden maakt en waar je bij leerkrachten terechtkan. Waar ze alert zijn voor de signalen die kinderen en jongeren uitzenden, waar er een zorgstructuur is uitgebouwd en waar een hulpverlener, het CLB, vlot bereikbaar is. CLB’s zijn voor leerlingen vertrouwde hulpverleners die om de hoek zitten. Die tweede thuis met laagdrempelige en vertrouwde hulp moet voor leerlingen gegarandeerd blijven.

Overigens, we zagen ook één daling in de cijfers: interventies m.b.t. verwaarlozing daalden met 31,4 %. Is dat goed nieuws? We denken dat het jammer genoeg te maken heeft met het feit dat signalen van verwaarlozing nu minder konden worden opgemerkt door leerkrachten. Eigenlijk viel er een stukje sociaal netwerk weg. De school betekent meer dan onderwijs.

Als samenleving is het logisch dat je in een situatie als de coronacrisis de zorg en het onderwijs voor kinderen en jongeren als een prioriteit beschouwt. Op het moment dat je als samenleving beperkingen moet opleggen, kies dan voor het openhouden van de scholen. Kinderen en jongeren leren er niet enkel, ze vinden er ruimte, structuur, vrienden, alerte leerkrachten én laagdrempelige hulp.

In ons pleidooi voor het openhouden van de scholen verliezen we de virologische invalshoek nooit. Vandaar nogmaals de nadruk op het belang van de afstandsregel, hygiënemaatregelen, mondmaskers en bubbels. In heel Vlaanderen zetten CLB’ers dan ook alles op alles om scholen bij te staan om op een veilig manier open te kunnen blijven.

Meer informatie? Een gesprek?

Stefan Grielens
Algemeen directeur
Vrij CLB Netwerk
0495 40 09 85


Algemeen perscontact:
Annelies De Graeve
02 240 07 67
0484 731 100

Als een leerling, een ouder of een leerkracht een probleem meldt aan het CLB, wordt dat geregistreerd in LARS, het systeem waarmee we leerlingendossiers bijhouden. We tellen het aantal interventies, niet het aantal unieke leerlingen. Voor een leerling zal een CLB immers meestal meerdere interventies doen. Bij psychisch lijden of verontrusting is een simpel adviesgesprek (1 interventie) meestal géén oplossing waar de leerling wat mee is.