AutismeSpectrumStoornis, ASS

De juiste term is ASS, of autismespectrumstoornis: een ontwikkelingsstoornis die de manier waarop je informatie verwerkt in de hersenen verstoort. ASS komt voor in hele lichte tot heel zware vormen. Bovendien zijn er vele variaties: elk geval is eigenlijk uniek. Bij ASS filteren de hersenen teveel of net te weinig prikkels. Daardoor ontgaat een stuk informatie die er toe doet om iets juist te interpreteren.

Wie ASS heeft, is vaak extra gevoelig aan zintuiglijke waarnemingen en geraakt gemakkelijk overprikkeld. De moeilijkheden tonen zich op 3 punten: communicatieve vaardigheden, flexibiliteit in gedrag en sociale moeilijkheden. Gesprekken, groepssituaties en veel veranderlijkheid: 3 dingen die iemand met ASS ontregelen.

ASS beïnvloedt gedrag. ASS verbergen lukt dan ook niet, het maakt deel uit van hoe je bent: je omgangstijl, de manier waarop je met anderen omgaat, je gesprekken voert, je de omgeving interpreteert. Wie ASS heeft, toont zelfs interesses anders: fanatiek ergens in opgaan is niet vreemd. Voor alle duidelijkheid: ASS-kenmerken zijn niet per definitie negatief. In de lichtere vormen zorgt het gevoel van 'anders zijn' vaak voor onzekerheid. Psychische problemen zoals depressie, obsessief gedrag, angststoornissen en woedeaanvallen komen helaas vaker voor.

ASS gaat niet weg, er bestaat ook geen medicatie voor. De omgeving speelt een rol: het beïnvloedt de mate dat de stoornis iemand ontregelt. Afhankelijk van de vorm en zwaarte zal de omgeving meer of minder aanpassing nodig hebben. Bij de lichtste vormen kan het zijn dat enkele afspraken en begrip van familie, vrienden en klasgenoten volstaan. Meestal is begeleiding om leren om te gaan met de stoornis echt wel nodig. Voor zwaardere vormen en combinaties met andere problemen, kan een opname in een instelling of begeleide woongroep aangewezen zijn.

Wie iemand met ASS kent, kan leren om er beter mee om te gaan. Samen dat ‘anders zijn’ beleven werkt beter dan hardnekkig proberen ‘gewoon’ te zijn. Hoe zit dat in elkaar? Wie met ASS kampt heeft het nodig dat:

• Je letterlijk zegt wat je bedoelt. Geen spreekwoorden, geen dubbele betekenis, geen zinspeling.
• Concreet zegt wat je wil doen. En controleer of het begrepen werd.
• Je activiteiten of veranderingen ruim op tijd aankondigt en er meerdere keren over praat.
• Je niet zomaar snel te dichtbij komt of aanraakt. Zacht benaderen helpt om niet meteen overprikkeld te raken. Net als zacht praten. Schreeuwen is absoluut te vermijden.
• Je net wat meer tijd gunt om informatie en indrukken te verwerken. Verwacht dus niet altijd meteen een reactie. Dat komt soms raar over, maar is perfect normaal voor een ASS’er.
• Vaststaande begrippen er gewoon bijneemt. Spreek je af om 4 uur? Dan is 5 voor 4 te vroeg. En 5 over te laat. Een boterham met choco als ontbijt is een boterham met choco. Geen chocoladekoek.

1 procent. 1 op 100 heeft een vorm van ASS. Jongens hebben vaker dan meisjes. Erfelijkheid speelt een rol. Als een van je ouders ASS heeft, dan is de kans dat jij het hebt ongeveer 15 tot 20%. Zijn er 2 mensen in je gezin (ouder, broer, zus…) met ASS, dan is de kans dat je het hebt 40%. Het zit dus duidelijk in de familie, zij het niet altijd in dezelfde mate.

Iedereen voelt wel eens ongemakkelijk in een nieuwe situatie. Dat maakt je nog geen kandidaat voor een autismespectrumstoornis of ASS. Het kan ook zijn dat iemand met een lichte vorm van ASS het wel red zonder een diagnose of hulp. Of hulp nodig is, kan veranderen in tijd. Hulp zoeken is dus ooit te laat. Alleen een psychiater kan de diagnose stellen.

Je kan bij ons aankloppen met de vraag of je al dan niet ASS hebt. Wij brengen de signalen in kaart aan de hand van vragenlijsten. We geven je meer informatie en gaan met jou na wat eventueel alvast kan helpen. Als CLB stellen we geen diagnose, daarvoor verwijzen we naar een psychiater. We blijven we aan je zijde staan en helpen je verder waar we kunnen.