AutismeSpectrumStoornis, ASS

De juiste term is ASS, of autismespectrumstoornis: een ontwikkelingsstoornis die de manier waarop je informatie verwerkt in de hersenen verstoort. ASS komt voor in hele lichte tot heel zware vormen. Bovendien zijn er vele variaties: elk geval is eigenlijk uniek. Bij ASS filteren de hersenen te veel of net te weinig prikkels. Daardoor ontgaat een stuk informatie die ertoe doet om iets juist te interpreteren.

Wie ASS heeft, is vaak extra gevoelig aan zintuiglijke waarnemingen en geraakt gemakkelijk overprikkeld. De moeilijkheden tonen zich op verschillende vlakken. Vaak zijn communicatieve vaardigheden, flexibiliteit in gedrag en sociale omgang de vlakken waarop het moeilijker loopt bij mensen met ASS. Voor alle duidelijkheid: ASS-kenmerken zijn niet per definitie negatief.

ASS beïnvloedt gedrag. ASS verbergen lukt dan ook niet, het maakt deel uit van hoe je bent: je omgangstijl, de manier waarop je met anderen omgaat, je gesprekken voert, je de omgeving interpreteert.

In de lichtere vormen zorgt het gevoel van 'anders zijn' vaak voor onzekerheid. Psychische problemen zoals depressie, obsessief gedrag, angststoornissen en woedeaanvallen komen helaas vaker voor.

ASS gaat niet weg, er bestaat ook geen medicatie voor. De omgeving speelt een rol: het beïnvloedt de mate dat de stoornis iemand ontregelt. Afhankelijk van de vorm en zwaarte zal de omgeving meer of minder aanpassing nodig hebben. Bij de lichtste vormen kan het zijn dat enkele afspraken en begrip van familie, vrienden en klasgenoten volstaan.

Voor zwaardere vormen en combinaties met andere problemen, zal een extra hulpverlening buiten de school en CLB aangewezen zijn. Het CLB helpt om de juiste ondersteuning te zoeken.

Wie iemand met ASS kent, kan leren om er beter mee om te gaan. Samen dat ‘anders zijn’ beleven werkt beter dan hardnekkig proberen ‘gewoon’ te zijn. Tips geven die bij iedereen goed werken, kan niet. Want elke persoon met ASS is uniek. Uit ervaring weten we echter dat volgende tips de moeite waard zijn om uit te proberen.

• Zeg letterlijk wat je bedoelt. Geen spreekwoorden, geen dubbele betekenis, geen zinspeling.
• Zeg concreet wat je wil doen. En controleer of het begrepen werd.
• Kondig activiteiten of veranderingen ruim op tijd aan en praat er meerdere keren over.
• Gun wat meer tijd om informatie en indrukken te verwerken. Verwacht dus niet altijd meteen een reactie.
• Bespreek samen wat je zal doen als je moet afwijken van een plan. Afgesproken om 4 uur, en je staat nog in de file? Dat komt bij iedereen al eens voor, dus bedenk op voorhand wat helpt om dan niet overstuur te raken.
• Andere gewoontes zijn ook oke. Als een persoon met ASS liefst géén wollen sokken draagt, liever met rood dan blauw schrijft of mensen liever niet in de ogen kijkt: waarom zou je dat moeten veranderen? Iedereen heeft zijn eigen stijl, en als een gewoonte niemand schaadt, moet je ze niet veranderen.

1 procent. 1 op 100 heeft een vorm van ASS. Jongens hebben vaker dan meisjes. Erfelijkheid speelt een rol. Als een van je ouders ASS heeft, dan is de kans dat jij het hebt ongeveer 15 tot 20 %. Zijn er 2 mensen in je gezin (ouder, broer, zus…) met ASS, dan is de kans dat je het hebt 40 %. Het zit dus duidelijk in de familie, zij het niet altijd in dezelfde mate.

Iedereen voelt wel eens ongemakkelijk in een nieuwe situatie. Dat maakt je nog geen kandidaat voor een autismespectrumstoornis of ASS. Het kan ook zijn dat iemand met een lichte vorm van ASS het wel red zonder een diagnose of hulp. Of hulp nodig is, kan veranderen in tijd. Hulp zoeken is dus nooit te laat. Alleen een psychiater kan de diagnose stellen.

Je kan bij ons aankloppen als je merkt dat je het zelf ook moeilijk hebt met communicatie of sociale interacitie. Wij brengen de signalen in kaart aan de hand van vragenlijsten. We geven je meer informatie en gaan met jou na wat eventueel alvast kan helpen. Als CLB stellen we geen diagnose, daarvoor verwijzen we naar een psychiater. We blijven we aan je zijde staan en helpen je verder waar we kunnen.